Konferencja: Onkologia - w trosce o pacjenta - nowe terapie zorganizowana została w inicjatywy Rektora UMW prof. Piotra Ponikowskiego. Była podsumowaniem najnowszych rozwiązań i potrzeb w zakresie onkologii.

Prelegenci reprezentowali dwie kluczowe w tym obszarze jednostki regionu: Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu wraz z Uniwersyteckim Szpitalem Klinicznym we Wrocławiu oraz Dolnośląskie Centrum Onkologii Pulmonologii i Hematologii we Wrocławiu.

„Wierzę (…), że wspólny potencjał wybitnych specjalistów reprezentujących UMW i DCOPiH pozwoli na rozpoczęcie wspólnego projektu, obejmującego kompleksową prewencję i poprawę rozpoznawania i leczenia chorób nowotworowych. Mamy potencjał, żeby myśleć o dużych projektach  prewencyjnych, które obejmą populację Dolnego Śląska, o wspólnych zdigitalizowanych bazach danych, o wspólnym biobanku, o wykorzystaniu sztucznej inteligencji do optymalizacji diagnostyki, o personalizowanej medycynie, o wykorzystaniu dostępnych narzędzi, takich jak robotyka, o inicjowaniu wspólnych badań klinicznych czy w końcu medycynie translacyjnej obszarze onkologii. Wszystko po to, żeby nasi chorzy żyli dłużej i lepiej” – napisał rektor UMW prof. Piotr Ponikowski w liście do uczestników konferencji odczytanym przez otwierającego spotkanie prof. Piotra Dzięgiela.

Witając uczestników prof. Piotr Dzięgiel Prorektor ds. nauki UMW przypomniał, że choroby nowotworowe są drugą przyczyną zgonów, zaraz po chorobach układu krążenia, a niewykluczone, że wkrótce znajdą się na miejscu pierwszym.

Co nowego medycyna może dziś zaoferować cierpiącym pacjentom? Czego potrzebujemy, by lepiej odpowiedzieć na ich potrzeby? Między innymi o tym rozmawiali uczestnicy konferencji, która 26 maja 2022 odbyła się na Uniwersytecie Medycznym we Wrocławiu. Motywem łączącym wszystkie wystąpienia konferencyjne było podkreślenie kluczowej roli ludzi tworzących zespoły pracujące z pacjentami. Bez nich - wykwalifikowanych zespołó medycznych - ani nowe terapie, ani nowe leki nie pomogą.

Niewątpliwie jedną z odpowiedzi są nowe techniki leczenia, także te wprowadzane do dyscyplin chirurgicznych. Prof. Wojciech Kielan i dr Julia Rudno-Rudzińska z Katedry Chirurgii Ogólnej  Chirurgii Onkologicznej przybliżyli uczestnikom nowatorską metodę leczenia raka trzustki (nieodwracalną elektroporację wapniową, elektrochemioterapię oraz elektroporację), która realizowana jest w Uniwersyteckim Szpitalu Klinicznym w ramach grantu finansowanego ze środków Agencji Badań Medycznych (ABM). 

Lekarze podkreślali, że nie jest to metoda ratująca życia, ale wpływająca na jego wydłużenie i poprawę jakości.

Do wciąż nowych metod leczenia należy w Polsce zastosowanie robotów chirurgicznych. O planach utworzenia Uniwersyteckiego Centrum Chirurgii Robotycznej opowiadał dr hab. Bartosz Małkiewicz z Uniwersyteckiego Centrum Urologii. Prezentując dane odnośnie zastosowania metody w róźnych schorzeniach, docent Małkiewicz podkreślił, że w przypadku urologii to już dziś konieczność - nie bez powodu właśnie te zabiegi są pierwszymi refundowanymi przez NFZ.

O przełomie, który przyniosło pacjentom hematologicznym wprowadzenie do leczenia CAR-T opowiadał kierownik Kliniki Hematologii, Nowotworów Krwi i Transplantacji Szpiku USK. Prof. Tomasz Wróbel podkreślił, że w Polsce wciąż mapa zastosowania CAR-T nie jest satysfakcjonująca, gdyż niewątpliwą przeszkodą jest koszt terapii. Dużą zmianę wprowadziło refundowanie jej przez NFZ - wpierw dla pajcentów pediatrycznych, co stosuje z powodzeniem zespół Kliniki Transplantacji Szpiku, Onkologii i Hematologii Dziecięcej, a teraz także dla dorosłych pacjentów. W lipcu prof. Tomasz Wróbel prognozuje uruchomienie terapii w kierowanej przez siebie klinice.

Terapia jest też trudna do upowszechnienia ze względów logistycznych - komórki CAR-T muszą być transportowane zza granicy. Rozwiązaniu tego problemu służyć ma kolejny grant Agencji Badań Medycznych realizowany na naszej Uczelni, którego celem jest wytworzenie lokalnie komórek CAR-T na UMW.

Nowym terapiom towarzyszyć musi także niekonwencjonalne, nieszablonowe myślenie - do czego przekonywał prof. Stefan Anker związany z Charite w Berlinie i Instytutem Chorób Serca UMW. Naukowiec przybliżał zebranym wyzwania kardioonkologii. Wskazywał na korzyści płynące ze wspólnej pracy specjalistów z zakresu onkologii i kardiologii - apelując o tworzenie interdyscyplinarnych zespołów, uwzględniających kardiologów, by zapewnić pacjentom onkologicznym jak najlepszą opiekę.

Prof. Rafał Matkowski kierujący Kliniką Onkologii UMW i Breast Unit w Dolnośląskim Centrum Onkologii Pulomonologii i Hematologii zwrócił uwagę na znaczący rozwój technik chirurgicznych, które zmieniają sposób leczenia. Podkreślał także znaczenie odpowiedniej organizacji leczenia oraz badań przesiewowych. To one są kluczowe dla wczesnego rozpoznawania nowotworów i tym samym zwiększenia szans pacjentów, którzy trafiają do naszych ośrodków. 

Dr Aleksandra Łacko z Katedry Onkologii UMW oraz DCOPiH podkreślała, że kluczową rolę indywiudalizacji leczenia, dla którego ogromne znaczenie ma sam chory - jego biologia, wiek, choroby towarzyszące, ale też sytuacja materialna pozwalająca choćby na częstsze zgłaszanie się do kliniki - o czym się tak często nie mówi. Dr Aleksandra Łacko zwróciła uwagę na ogromny rozwój terapii lekowych, które można zastosować w przypadku raka piersi, choć nadal liczba leków jest mniejsza niż liczba możliwych odmian choroby, którą chcemy nimi wyleczyć. Chcielibyśmy leczenie skroić na miarę - stosować leczenie ukierunkowane molekularnie - to niewątpliwie nasza naukowa przyszłość - dodała lekarka.

Wynalezienie leku dającego szansę pacjentom zmagającym się z rakiem trzustki, to największe zawodowe marzenie prof. Ewy Carrier - absolwentka Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu, dokładnie 40 lat po odebraniu dyplomu, powróciła w mury swojej Alma Mater z gościnnym wykładem. Podzieliła się w nim osobistą motywacją, która skierowała ją na drogę poszukiwań po tym jak zachorowała jej mama i opowiedziała o badaniach prowadzonych przez amerykański przemysł farmaceutyczny, z którym od lat współpracuje.

Prof. Ewa Carrier wierzy, że jej praca przyniesie spodziewany efekt, choć mierzy się z wyjątkowo trudnym przeciwnikiem. Szuka, stawia pytania i projektuje kolejne badania, a naukową pasję, która ją do tego motywuje - jak podkreślała - wyniosła z murów Uczelni, którą ukończyła 40 lat temu.

Fot. Tomasz Walów

Na zakończenie konferencji zorganizwany został panel dyskusyjny, który poprowadził prof. Tomasz Wróbel a udział w nim wzięli, w kolejności alfabetycznej: p.o. dyrektor Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego dr Jakub Berezowski, pełnomocnik premiera ds. cyberbezpieczeństwa minister Janusz Cieszyński, prof. Agnieszka Hałoń - Kierownik Katedry Patologii Klinicznej i Doświadczalnej UMW, przewodnicząca rady dyscypliny nauki medyczne, prof. Wojciech Kielan Katedra i Klinika Chirurgii Onkologicznej Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu - USK, wicemarszałek Dolnego Śląska, odpowiedzialny za ochronę zdrowia Marcin Krzyżanowski, dyrektor Dolnośląskiego Centrum Onkologii, Pulmonologii i Hematologii dr hab. Adam Maciejczyk, prof. Rafał Matkowski Kierownik Katedry Onkologii Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu reprezentujący także Dolnośląskie Centrum Onkologii, Pulmonologii i Hematologii, kierownik Uniwersyteckiego Centrum Urologii – konsultant krajowy ds. urologii prof. Tomasz Szydełko Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu i Uniwersytecki Szpital Kliniczny.